ULUSLARARASI TÜRK-GÜRCÜ KÜLTÜREL İLİŞKİLER SEMPOZYUMU SONA ERDİ

Düzce Üniversitesi tarafından Gürcistan Büyükelçiliği ve Düzce Gürcü Kültür Derneği işbirliği ile 27-28 Ekim 2023 tarihlerinde Türkiye, Gürcistan, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, İtalya, Japonya, Pakistan ve İran’dan 65 akademisyenin bildiriler sunduğu ULUSLARARASI TÜRK-GÜRCÜ KÜLTÜREL İLİŞKİLER SEMPOZYUMU sona erdi.

Sempozyuma Gürcistan Ankara Büyükelçisi George Janjgava, Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nedim Sözbir, Gürcistan Sokhumi Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Zurab Khonelidze, Tiflis Üniversitesi öğretim üyesi dünyaca ünlü Kaligraf Prof. Dr. Davit Maisuradze, İran’dan gelen Kaligraf Helen İoseliani, Türkiye’den katılan Kaligraf Selami Gümüş, Düzce Gürcü Kültür Derneği Başkan ve üyeleri, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden gelen Gürcü - Kafkas Dernek Başkan ve temsilcileri, akademisyenler, yurt içi ve yurt dışından davetli konuklar, basın mensupları ve öğrenciler katıldı.

Sempozyumun ilk günü Gürcistan’ın Ankara Büyükelçisi George Janjgava’nın Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nedim Sözbir’i makamında ziyaretinin ardından sempozyumun açılışı gerçekleştirildi. Açılışta önce Gürcü Milli kıyafetleri, Gürcüce-Türkçe, Türkçe-Gürcüce tercüme kitap ve yayınlar, bölüm öğrencilerinin kaligrafi çalışmalarının yer aldığı sergi gezildi. Ayrıca Kaligraflar Prof. Dr. Davit Maisuradze, Helen İoseliani ve Selami Gümüş’e ait kaligrafi çalışmaları incelendi ve canlı performansları ilgiyle izlendi. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Şota Rustaveli Kültür derneği stantları gezildi.

Sempozyumun açılış konuşmalarında ilk olarak Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kafkas Dilleri ve Kültürleri Bölümü, Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Maka Salia Beşiroğlu, Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın kuruluşunun üzerinden güzellik, sevgi ve samimiyet dolu 10 yıl geçtiğini ifade ederek, sempozyumun iki ülke ve millet arasındaki ilişkileri daha da güçlendireceğini dile getirdi. Cumhuriyetimizin 100. yılını da kutlayan Doç. Dr. Maka Salia Beşiroğlu, Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın kurulup gelişmesinde emekleri olan herkese teşekkür etti.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Gürcü Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Doç. Dr. Gül Mükerrem Öztürk, sempozyumda bir arada olmaktan duyduğu memnuniyeti belirterek, programın her iki ülke ilişkilerine büyük katkılar sunacağını ifade etti.

Düzce Gürcü Kültür Derneği adına konuşan Dernek Başkanı Aydın Kubilay, programın konuyla ilgili en nitelikli ve derinlikli sempozyumlardan biri olacağını söyledi. Düzce Gürcü Kültür Derneği olarak sempozyumun paydaşı olmaktan mutlu olduklarını, daha önce Üniversitemizde düzenlenen Şota Rustaveli 850. Yılı Sempozyumu gibi bu sempozyumun da başarılı olacağına inancının tam olduğunu dile getirdi. Cumhuriyet’in 100. yılı olmasının ve Derneklerinin kuruluşunun da 25. yılı olmasının ayrı bir anlamı olduğunu belirterek sözlerini sonlandırdı.

Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Duygu Ekinci, Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın 2013 yılında eğitim faaliyetlerine başladığını ifade ederek, bu bölümlerin ülkemizde yaşayan halkların kültürlerini ve dillerini yaşatması açısından çok değerli olduğunu vurguladı.

Yurtdışından katılan akademisyenler adına konuşmasını gerçekleştiren Prof. Dr. Avtandil Nikoleishvili, Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın çok yoğun şekilde çalıştığını, kaliteli ve başarılı sempozyumlar düzenlediğini söyledi, Gürcistan’dan gerçekleşen üst düzey katılımlarla programın uluslararası boyutunun zenginleştiğini belirtti.

Yurt içinden katılan akademisyenler adına konuşan Prof. Dr. Nebi Gümüş ise Türk-Gürcü ilişkileri üzerine güzel çalışmalar yapıldığını fakat kültürel ilişkiler boyutunun eksik kaldığını ifade etti, Düzce Üniversitesinin bu eksikliği gidermek adına öncü rol üstlendiğine işaret etti.

Düzce Üniversite Rektörü Prof. Dr. Nedim Sözbir, konuşmasında hem Cumhuriyetimizin 100. yılı, hem de Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nın kuruluşunun 10. yılı olmasının sempozyuma ayrı bir anlam kattığına dikkat çekti. Gürcistan Ankara Büyükelçisi George Janjgava’nın altı ay önce Düzce Üniversitesini ziyareti sırasında yapılması kararlaştırılan bu sempozyum vesilesiyle ikili ilişkiler başta olmak üzere eğitim, ekonomi, sosyal ve ticari alanlarda da etkileşimi güçlendireceğinin altını çizdi. Sempozyumun gerçekleştirilmesinde önemli katkıları olan Gürcistan Ankara Büyükelçiliği’ne, Düzce Gürcü Kültür Derneği’ne ve Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’na teşekkür etti.

Konuşmasını yapmak üzere kürsüye davet edilen Gürcistan Ankara Büyükelçisi George Janjgava, hem şahsı hem de Gürcistan Ankara Büyükelçiliği olarak Cumhuriyet’in 100. yılını en içten duygularla kutladı. Ülkemize huzur, barış ve refah dileyen George Janjgava, iki ülkenin sadece kardeş değil, stratejik ortak olduğunu da vurgulayarak, Türkiye’nin huzurunun Gürcistan’ın da huzuru olduğunu belirtti.

Konuşmaların ardından Büyükelçi George Janjgava, Rektör Prof. Dr. Nedim Sözbir, davetliler ve konuklar hediye takdimlerinde bulundu.

Ardından açılış oturumuna geçildi. Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlhan Genç ile Prof. Dr. Avtandil Nikoleishvili’nin yönettiği oturumda, Sokhumi Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Zurab Khonelidze “Yeni Bir Jeopolitik Barış Alanı: Güney Kafkasya”, Prof. Dr. Mehmet Bülent Uludağ “Yüzüncü Yılında Türkiye-Gürcistan İlişkileri”, Prof. Dr. Ali Ertuğrul “Onuncu Yılında Düzce Üniversitesi Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı" ve Murat Kasap  “Osmanlı Arşivinde Gürcülere Dair Belgeler” başlıklı sunumlarını gerçekleştirdiler.

Oturum bitiminde, Prof. Dr. Zurab Khonelidze Düzce Üniversitesinde bulunmaktan duyduğu mutluluğu dile getirerek Rektör Prof. Dr. Nedim Sözbir’e kitap hediye etti. Bu hediyeyi kabul etmenin Gürcistan’a daveti kabul etmek olduğunu belirterek Düzce Üniversite Rektörünü ülkesine davet etti.

Prof. Dr. Duygu Ekinci ve Prof. Dr. Shushana Putkaredze’nin yönettiği öğleden sonraki oturumda, Prof. Dr. Roin Kavrelishvili “Gürcistan’ın Ankara’daki Diplomatik Temsilciliği (Simon Mdivani Mektupları ve Dimitri Shalikashvili Günlükleri)“, Doç. Dr. Salih Uçak “Eğitim ve Kültür Diplomasisi Bağlamında Gürcü Türkologların Türk-Gürcü İlişkilerine Katkısı Üzerine Bir Değerlendirme“, Doç. Dr. Iamze Vashakidze “Gürcistan-Türkiye Kültrürel İlişkileri Bağlamında Prof. Dr. Tariel Putkaredze“, Arş. Gör. Dr. Sudan Altun “Günümüz (Çağdaş) Türk-Gürcü Edebi İlişkileri“, Sezen Gönenç Okcan “Türkiye’de Gürcü Kültür Dernekleri ve Faaliyetleri“ başlıklı sunumlarını gerçekleştirdi.

Prof. Dr. Abdullah Taşkesen ve Prof.Dr. Roin Kavrelishvili’nin yönettiği oturumda, Prof. Dr. Avtandil Nikoleishvili “Yona Gedevanişvili’nin (18. Yüzyıl) “Mimosula“ Gezici Türünün Sanatsal-Belgesel Metninde Türk Gerçekleri“, Prof. Dr. Şureddin Memmedli “Kaplan Postlu’da İslami Motifler“ Dr. Öğr. Üyesi Mariam Sulkhanishvili “Gürcü Edebiyatı ve Sufizm Unsurları“, Doç. Dr. Maka Salia Beşiroğlu – Arş. Gör. Dila Şahzen Çelebi “Dil ve Ulusal Kimlik“ başlıklı sunumlarını gerçekleştirdiler.

Sempozyumun akşam programında Covit-19 salgınında hayatını yitiren tanınmış Dilbilimci Prof. Dr. Tariel Putkaradze’nin faaliyetlerinin anlatıldığı ‘Dünyayı Acara’dan Keşfettim’  adlı kısa film gösterimi yapıldı. Gösterim sırasında Prof. Dr. Tariel Putkaradze’nin eşi de salonda izleyiciler arasındaydı. Ardından Gürcü Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Öğrencileri ve İstanbul Şota Rustaveli Kültür Derneği Kurucu Üyesi ve Başkan Yardımcısı Orhan Beridze (Sardağ) tarafından Gürcü’ce şiirler okundu. Prof. Dr. Ali Ertuğrul tarafından yazılan ‘Elveda Acara’ şiiri ilgiyle dinlendi.

Prof. Dr. Avtandil Nikoleishvili ve Doç. Dr. Osman Aytekin’in yönettiği ikinci günün ilk oturumunda, Prof. Dr. Merab Chukhua “Gürcü Dili Temel Diyalektik Yapısı“, Doç. Dr. Lia Basheleishvili “Rusya’da Gürcü Dili – Geçmiş ve Gelecek“, Prof. Dr. Paul Crego “ABD’deki Kartveloglar“, Dr. Öğr. Üyesi Mikheil Labadze “Laz Ağızlarında sıra Diziler“, Dr. Öğr. Üyesi Neriman Yılmaz “Gürcüce Sert Ünsüzlerin Türkçe Çeviri Dilindeki Karşılığı“, başlıklı sunumlarını gerçekleştirdiler.

Prof. Dr. Ali Ertuğrul ve Prof. Dr. Tsira Barbakadze’nin yönettiği oturumda, Arş. Gör. İlkiz Şenel Uzunkaya “Orhan Pamuk’un “stanbul Hatıralar ve Şehir“ Romanının Gürcüce Çevirisindeki Ahlaki Değerleri Yansıtan Sözcüksel Öğeler“, İlkin Şenel “Gürcüce Şiirlerin Türkçe Çevirileri (Hasan Çelik’in Şiir Çevirileri Bağlamında)“, Serkan Sanal “Revaz İnanişvili’nin “Kuşçuğun Duası“ Adlı Hikayesinin Türkçe Tercümesi“, Elmas Özdemir “Gürcistan’ı İfade Eden İsimler ve “Kartvel-“Kökünün Tarihi“, Halit Özler “ Gürcü Muhacirlerin Torunlarının Konuşmalarında Deyiş Örnekleri: Ateş Kökenli Sözcükler“ başlıklı sunumlarını gerçekleştirdiler.

Sempozyumun ikinci gününde, başkanlığını Doç. Dr. Shorena Lomaia ve Doç. Dr. Gül Mükerrem Öztürk’ün yaptığı oturumda Doç. Dr. Eka Dadiani, Doç. Dr. Giga Kamushadze “Yusufeli İlçesi Köylerinde Yaşayan Gürcülerin Konuşmalarında Türkçe Dil Öğeleri”, Doç. Dr. Asmat Shonia “Megrelce ve Lazca Zanaat Türlerinin İsimlendirilmesi ve İcrasındaki Morfofonolojik Süreçler”, Doç. Dr. Fatima Kuvarcelya “Abhaz Dilinin İşlevsel Stilleri Hakkında“, Doç. Dr. Eva Tanya “Abhazca’da Zıt Kavramların Yapısal ve Şematik Özelliği: “Acı-Tatlı“, Doç. Dr. Ruzana Doleva “Türkçe Kelimeler “Var / Yok“ ve Adige Dilindeki Karşılıkları“ başlıklı sunumlarını gerçekleştirdiler.

Doç. Ahmet Şen ve Dr. Öğr. Üyesi Maia Meskhıdze’nin başkanlığını yaptığı oturumda,  Dr. Fevzi Çelebi “Gürcülerin İslamlaşma Süreci”, Prof. Dr. Nebi Gümüş “Osmanlı Batum’unda İlmi Hayat Üzerine Bazı tespitler”, Doç. Dr. Arda Ashuba “Dil, Kültür ve Tarihsel Açıdan Türk-Abhaz İlişkileri”, Prof. Dr. Merab Beridze - Prof. Dr. Maka Beridze “Arşiv Kaynaklarına Göre Müslüman Ahıskalıların Sınır Dışı Edilmesi”, Doç. Dr. Shorena Komaia “Bilimi Bakımından Kartveloji”, Prof. Dr. Teoman Khupenia “Gürcü Dikindeki Bazı Sözdizimi Sorunları”, Dr. Öğr. Üyesi Maria Meskhıdze “Posof Ağzında Gürcüce Sözcarlığı”, Doç. Dr. Susana Shkhalakhova - Doç. Dr. Zara Bguasheva “Adigece ve Türk Dillerinde “Kalp” Bileşenine Sahip Söz Birimleri”, Dr. Tamara Şovgenova “ Adige Edebiyatının Tür-Tematik Çeşitliliği”, Prof. Dr. Lia Akhaladze “Yazılı Kültürler: Abhaz Araştırmacısı Khukhuti Bğajba”, Prof. Dr. Roin Malakmadze ve Dr. Öğr. Üyesi Elza Putkaradze “Ülkemi Sevmek Benim İçin Zordu: İbraim Goradze’nin Yaşamı ve Öncülüğünden Kesitler”, Dr. Öğr. Üyesi Said Muliani “Fereydunlu Gürcüler-Geçmiş ve Şimdiki Zaman”, Prof. Dr. Tasira Barbakadze “Aşk Meteforlarının Gösterge Bilimi-Gürcü Şirinin Malzemesi Üzerine”, Doç. Dr. Gül Mükerrem Öztürk “Türkçe’nin Konuşulduğu Alanlarda 19. YY. Gürcü Edebiyatı”, Murat Kasap “Kazasker Gürcü Emin Efendi’nin Hayatı ve Ailesinin Dini, İçtimai ve Kültürel Hayatımızın Gelişimine Katkıları”, Prof. Dr. Mira Khaçemizova “Edebiyat ve Adige Ulusal Kimliği”, Doç. Dr. Ahmet Şen “Ahmed b. Muhammed El- Batumi’nin Kaside-i Mimiyyesi”, Dr. Mana Abuladze “Kumaşlarla Yeniden Hayat Bulan Tarih”, Doktora Öğrencisi Rikki Brown “Gürcistan Şarap Endüstrisinde Geleneksel Şarap Yapımını Anlamak” ve Doktora Öğrencisi Ömer Faruk Atılgan “93 Harbi Batum Cephesinde Bir Komuta Krizi: Çürüksulu Ali Paşa ile Mustafa Rıfat Paşa Arasındaki İhtilaf”  başlıklı sunumlarını gerçekleştirdiler.